Kullanıcı Arama Niyeti Nedir? Nasıl Analiz Edilir?

Eğer arama motorlarında yüksek sıralama ve kullanıcıların bilgi edinme niyetlerine karşılık vererek etkileşim sürelerini arttırmak niyetinde iseniz cevap sizler için arama niyeti kavramı olabilir. Kullanıcı niyetine cevap vermek sayfanızın neyle ilgili olduğunu anlaşılmasına ve arama sonuçlarında mümkün olduğunca alakalı kişiye göstermesine yardımcı olur.

Bu blog yazımda SEO ve dijital pazarlama çalışmaları için oldukça fazla öneme sahip kullanıcı arama niyeti ve bu niyetin nasıl analiz edebileceğinizden detaylı bir şekilde bahsetmeye çalışacağım.

Kullanıcı Arama Niyeti (User Search Intent) Nedir ?

SEO ve dijital pazarlama denince sıklıkla karşılaştığımız bir terim olan kullanıcı arama niyeti, arama motorlarında bir arama sorgusu gerçekleştiren kullanıcıların bu aramayı hangi amaç ile yaptığını ifade etmektedir. Bu arama davranışı yapılan sorgular altında yatan nedenleri kategorileştirmektedir. Arama davranışı arama motorları tarafından oldukça önemlidir çünkü arama motorları kullanıcıya daima doğru bilgi ve tatmin edici sonuçları göstermeyi amaçlamaktadır. Hatta bu doğrultuda düzenli olarak çeşitli güncellemeler yayınlamaktadırlar. Bu nedenle içeriklerin daha iyi listelenebilmesi adına kullanıcıların arama niyeti anlayışına göre bilgi sunmalıdır.

Kullanıcı Arama Niyeti (User Search Intent) Türleri Nelerdir ?

Arama niyeti nedir ? sorusuna kısa bir yanıt verdikten sonra arama niyetlerinin detaylarına biraz daha inelim. Kullanıcılar arama niyeti gerçekleştirirken bunları belirli farklılıklar dahilinde gerçekleştirmektedir. Bu farklılıklara arama niyeti türleri diyoruz. Kullanıcıların sahip oldukları arama niyeti örnekleri temelde 4 ana başlık içerisinde ayrılmaktadır.

• Bilgi Edinme (Informational) Niyeti 
• Gezinme (Navigational) Niyeti
• Satın Alma (Transactional) Niyeti 
• Ticari (Commercial ) Arama Niyeti

Bilgi Edinme (Informational) Niyeti 

Bilgi edinme amaçlı arama bir ihtiyaç söz konusu olduğu için başlar. Bir konu hakkında bilgi edinmek istemek, veya merak edilen bir sorguya cevap arama ihtiyacı bilgi edinme amaçlı niyetin asıl kaynağıdır. Kullanıcılar herhangi bir sorunu çözmek veya ilgili konu hakkında meraklarını gidermek için bilgi edinme amaçları arama niyeti ile arama motorlarında sorgularını gerçekleştirmektedir.

Gezinme (Navigational) Niyeti

Gezinme, veya diğer adı ile navigasyonel arama niyeti ne aradığını önceden bilen ve bir kaynağa ulaşma amacı ile gerçekleştirilen bir arama niyetidir. Biraz daha toparlamak gerekirse kullanıcılar daha önceden bildikleri konu üzerinde daha net bir hedef doğrultusunda arama gerçekleştirirler. Kullanıcı arama niyeti örnekleri içerisinde bu tür, kullanıcının ne yaptığını bildiği niyetlerdendir. Bu nedenle aramalar direkt marka veya tek isim şeklinde nettir.

Satın Alma (Transactional) Niyeti 

Arama motorları üzerinde kullanıcıların bir satın alma amacı ile yaptıkları aramaların hepsine satın alma yani transactional arama niyeti adını vermekteyiz. Bu nedenle bir işletme sahibi iseniz ve amacınız satış yapmak ise, SEO stratejisi belirlerken e-ticaret sitelerinde işlem yapma amaçlı arama niyetlerini iyi analiz etmeniz gerekmektedir. Kullanıcı satın almak istediği hizmet veya ürüne karar verir bu amaca yön verecek hizmeti ona en iyi sağlayacak platformu seçmek için arama motorlarına sorgusunu başlatır. Bu arama niyeti tipi kullanıcıların yaptığı diğer aramalar içerisinde dönüşüm potansiyeli en yüksek sorgu tipidir.

 Ticari (Commercial ) Arama Niyeti

Ticari yani commercial arama niyeti aslında satın alma amaçlı yapılan arama niyetinin bir önceki aşamasıdır. Tekrardan açıklayayım. Ticari amaçları yapılan arama niyeti kullanıcının bir ürün yada hizmeti satın alma davranışından önce, karar vermek adına yapılan arama niyetidir. Bu arama niyetinde aslında kullanıcının ne satın almak istediği bellidir diyebiliriz. Yalnızca kullanıcı henüz buna karar vermemiştir. Örneğin bir kullanıcı “en iyi basketbol ayakkabısı” şeklinde bir arama gerçekleştirdiyse kullanıcının basketbol ayakkabısı almak istediği net şekilde bellidir. Fakat hangi marka veya modeli tercih edeceğine henüz karar verememiştir.

Arama Niyetinin SEO Açısından Önemi Nedir ?

 Arama motorlarının birinci görevi , kullanıcıların ihtiyaç duydukları bilgilere en etkili ve doğru şekilde ulaşmalarını sağlamaktır. SEO açısından arama niyetlerini doğru şekilde anlamak, yapılan optimizasyonlar sonucunda arama motorlarının daha alakalı ve isabetli sonuçları kişilerin karşısına sunmasına yardımcı olur. SEO uzmanları için kullanıcıların arama niyetlerini kavrayabilmek, dijital varlıklarını optimize etmenin ve arama sonucu ( SERP ) içerisinde daha yüksek sıralamalara ulaşmanında kritik bir yoludur. Arama niyetleri özellikle içerik oluştururken anahtar kelime analizi ile ilgili çalışmalara yön verir. Çünkü içeriğin ve belirlenen anahtar kelimelerin uyumlu olması kullanıcıların karşısına çıkmak ve bu kullanıcıların sitede daha uzun süre kalması demektir. Bu durum dönüşüm oranlarına pozitif bir tablo olarak yansıyacaktır.

Tüm bunların yanı sıra, arama niyetinin doğru bir şekilde tespit edilmesi ve içeriklerin bu niyetlere göre oluşturulup geliştirilmesi, ilgili web sitelerinin arama motorları tarafından daha değerli ve güvenilir kaynaklar olmasına yardımcı olur. Bu olumlu etkenler direkt olarak otoriter bir site anlamına gelir. Bu sayede web siteleri yüksek sıralamalara çıkmak için olan gereklilikleri inşa etmiş olur. Dolayısı ile içerik stratejilerinin oluşturulurken bu niyetlere göre düzenlenmesi SEO da başarının anahtarlarındandır. İçeriklerin arama niyeti yaklaşımlarına göre oluşturulması, yalnızca trafik sayısını değil aynı zamanda gelen trafiğin kalitesini de arttıracaktır. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda SEO ve kullanıcı niyeti doğrudan ilişkisi olan iki kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kullanıcı Niyetine Göre SEO Uyumlu İçerik Nasıl Oluşturulur ?

SEO uyumlu içerik oluştururken kullanıcı niyetine göre hareket etmek, web sitenizin arama sonuçlarında üst sıralarda çıkmasına yardımcı olacaktır. Arama motorlarının ve kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde içerikler planlayarak hedef kitlenizin gerçek manada aradığı bilgileri onlara sunabilirsiniz. 

Bilgi Edinme Amaçlı İçerik Oluşturma İpuçları 

Bilgi edinme amaçlı içerikler daha önce de bahsettiğim gibi bilgi arayışını tatmin etmeyi amaçlar. SEO uyumlu içerik oluştururken bu niyet için “Nedir”,”Nasıl Yapılır” gibi soru kalıplarına odaklanabilirsiniz. Bu kelimeler etrafında şekillenen semantik ilişkiler içeriklerinizin arama motoru tarafından daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur.

• Konuya özgü terimler kullanmak ve açıklayıcı alt başlıklara yer vermek içeriğinizi bilgi almak isteyen kişiler için daha anlaşılabilir bir hale getirebilir.
• İlgili görseller, PDF ler ve videolar kullanabilirsiniz. Bu multimedya unsurları soruların cevaplarını destekleme de yardımcı olur ve bilgi vericidir.
• Kullanıcıların ilgili bilgi hakkında sıkça sorduğu sorulara ve cevaplarına yer verebilirsiniz. Bu sayede kullanıcıların bilgiye daha hızlı şekilde ulaşılmasına yardımcı olunabilir.

Gezinme Aramalarına Uygun İçerik Oluşturma İpuçları

Gezinme yani navigasyonel aramalar, kullanıcıların belirli bir web sitesine doğrudan ulaşmak için yaptığı aramalar olduğundan bahsetmiştim. Bu tür içerikler genelde marka adları, hizmetler veya belirli içerikler ile ilgilidir. Bu nedenle gezinme aramalarına uygun içerik oluştururken : 

• Markanızın , varlığınızın veya hizmetinizin açık ve anlaşılır tanımlarına yer vermek.
• Sıkça sorulan sorular oluşturarak kullanıcıların markanız için potansiyel sorularına yer vermek

etkili yöntemler olacaktır.

Ticari Arama Amaçlı İçerik Oluşturma İpuçları

Ticari aramalar bir ürün veya hizmet satın alma niyeti taşıyan aramalardır. Kullanıcılar aklında ürün için araştırma ve sıklıkla karşılaştırma yapacaktır. En iyi seçeneği bulmak isteyen kullanıcıların niyetlerine uyabilmek adına : 

• Ürün ve hizmetlerinizin özelliklerini, avantajlarını ve farklılıklarını muhakkak vurgulayın.
• Güven oluşturmak için müşteri yorumları ve incelemeler gibi içeriklere yer verin. İncelemeler ürününüzün tanıtımı ve anahtar kelime kullanımı içinde idealdir.
• Satın alma işlemlerini kolaylaştıracak müşteriyi harekete geçirecek olan CAT ( Call to Action ) butonları ekleyin.

Satın Alma Amaçlı İçerik Oluşturma İpuçları

Satın alma amaçlı arama niyetleri; kullanıcı satın almak istediği hizmet veya ürüne karar verilmiştir ve bu amaca hizmet edecek platformu seçmek için arama motorlarına sorgusunu başlatır. Bu arama niyetine uyumlu içerik planları oluşturacaksanız odağınız kullanıcıların güvenini hızlı şekilde kazanmak ve satın alma işlemine yönlendirebilmek olmalı.

• Uygun hizmet / ürün özelliklerini olabildiğinde net şekilde anlatmaya çalışın. Ne işe yaradığı, özellikleri vs gibi detaylar potansiyel alıcıları kendisine çekmektedir. İhtiyaç ve çözümlere de odaklanmayı unutmayın.
• Sektördeki diğer seçeneklere kıyasla ürününüzün veya hizmetinizin neden daha iyi olduğunu açıklayın. Ürününüzün benzersiz özelliklerini rekabetteki avantajlarını ve potansiyel alıcılar için sunduğu özellikleri öne çıkarın.
• Kullanıcı deneyimlerini mutlaka paylaşın, ürün ve hizmetlerini kullanan müşterilerden alınan gerçek geri bildirimleri değerlendirmeleri sergileyin.

Uzun Kuyruklu Anahtar Kelimeler ve Arama Niyeti İlişkisi Nedir? 

Kullanıcı arama niyetini anlamak ve doğru uzun kuyruklu anahtar kelimeleri belirleyebilmek kritik öneme sahiptir. Kullanıcıların niyeti, bilgi edinme, bir ürün veya hizmet satın alma veya belirli bir yer hakkında bilgi arama gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. İçeriklerimizi oluştururken, bu arama niyetlerini karşılayacak şekilde özelleştirmek, hedef kitlemizin aradığı cevaplara doğrudan ulaşmasını sağlar. Bununla birlikte aranma hacmi yüksek olmayan uzun kuyruklu anahtar kelimeleri tercih etmek hedef kitlemizi filtrelemek konusunda bizlere yardımcı olur. Özellikle yeni bir web sitesi açtıysanız ve kısa zamanda fazla kişiye ulaşmak istiyorsanız bu niş konulara ve anahtar kelimelere kesinlikle yer vermeye çalışın. Böylece sektörde zaten yer eden ve otoritesi yüksek sayfalar arasında öne çıkabilirsiniz. Anahtar kelime ve arama niyeti kavramlarımızı bir örnek ile açıklayalım.

Örneğin, “İstanbul’da en iyi kahve dükkanları”  kullanıcıların belirli bir bölgedeki kahve dükkanlarını aradığını gösterir. Öte yandan “kahve dükkanı nasıl açılır” ifadesi, bir kahve dükkanı açmayı düşünen kişinin bilgi alma niyetini yansıtır. Her iki ifade de uzun kuyruklu anahtar kelimelerdir. Bu kelimeler “kahve” veya “kahve dükkanı” gibi kısa ve aranma hacmi yüksek kelimelerden oluşmaz daha niş soruların cevaplarını aramaya yöneliktir. Arama niyeti olarak baktığımızda ise ilk ifade bir yer arama niyeti taşırken, ikincisi bilgi edinme niyetine yöneliktir.

İçeriklerimizi oluştururken uzun kuyruklu anahtar kelimeleri doğru bir şekilde entegre etmek ve bu kelimelerin arkasındaki kullanıcı niyetini dikkate almak, sadece arama motorlarında daha iyi sıralamalar elde etmemizi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda içeriğinizin kullanıcılar için daha alakalı ve değerli hale gelmesine de katkıda bulunur. Böylece, hedef kitlenin gerçek ihtiyaçlarına yanıt verirken, kullanıcı odaklı bir içerik stratejisi geliştirmiş oluruz hem de uzun kuyruklu anahtar kelimeler ile arama hacmi yüksek ve rekabet içeren kelimeleri kullanmadan sıralamamızı yükselterek sıyrılabiliriz. Bu iki çalışmanın birleşimi içeriklerimizin SEO’ su için tam tabiri ile “win-win” bir stratejidir.

Bir Kullanıcının Arama Niyeti Nasıl Analiz Edilir ?

Kullanıcı arama niyetlerini analiz ederken farklı yöntemler kullanabilirsiniz. Bu yöntemler Google arama motoru sonuçları gibi daha basit ve doğal yöntemler olurken bazıları ise SEO için kullanabileceğiniz araçlardan oluşabilir. İçeriğinizin konusu ve amacını göz önünde bulundurmak, hatta bu içerik içerisinde kullanacağınız anahtar kelimelerin niyetini bile analiz edebilirsiniz. Bu konuda seçenekler ve yaratıcılık size kalmış. Yöntemlere geçmeden önce ürün, hizmet veya içeriğiniz için bir kullanıcı gibi düşünerek aratma çalışmaları bile yapabilirsiniz. İşte kullanıcı arama niyetini anlamak için ipuçları olarak kullanabileceğiniz yöntemler : 

• SERP
• Google Search Console
• Semrush
• Ahrefs

SERP’ i İncelemek

Arama niyetlerini analiz etmek için kullanabileceğiniz en kolay ve kesin sonuçlardan biri Google’ın kendisidir. Arama sonuçları sayfası yani SERP’i kullanarak analiz gerçekleştirebilirsiniz. İçerik veya hizmetiniz de yer almasını istediğiniz kelimesi SERP içerisinde arasında ve karşınıza çıkan sonuçları mutlaka inceleyin.SERP analizi için hedef kelimenizi yazdığınıza çıkan sonuçlar içerisinde ,

• Nedir? – Nasıl Yapılır ? şeklinde sonuçlar çıkıyorsa → Bilgi Edinme
• Satın Al şeklinde sonuçlar çıkıyorsa → Satın Alma
• Marka adı vs gibi sonuçlar geçiyor ise → Gezinme
• Karşılaştırma ve listeleme vb. sonuçlar çıkıyor ise → Ticari Amaç

şeklinde sonuçlar çıkacaktır.

Google Search Console

Bildiğiniz gibi Google Search Console web sitemizin Google tarafında durumunu inceleyebilmemiz için kullanılan bedava bir araçtır ve SEO’nun olmazsa olmazlarındandır. Google Search Console sayesinde gösterim elde eden kelimelerinizin aranma niyetini gözlemleyebilirsiniz.

• Google Search Console’ a giriş yapın.
• Performans raporlarınızı açın ve filtre yapısı içerisinde “Sorgu” yu seçin.
• Sorgu tipini “Özel ( Regex ) “ yapın.
• Karşınıza çıkan bölme içerisine aklınızdaki arama niyetine denk düşecek olan kelimeyi yazabilir ve filtreyi aktif ederek analizinizi gerçekleştirebilirsiniz.

Semrush  

Semrush birçok aracın aksine uzun yıllardır kullanıcılarına çok güzel bir hizmet sunuyor. Anahtar kelime analizi yaptığınız zaman belirlemiş olduğunuz anahtar kelimelerin hemen yanında kullanıcı arama niyetine denk düşen bazı ikonlar göreceksiniz. Bu ikonlar analizini yapmış olduğunuz kelimenin hangi kullanıcı arama niyeti ile arandığını bizlere direkt olarak göstermektedir. Oldukça pratik ve öne çıkan bir özellik.

Ahrefs 

Ahrefs üzerinde gerçekleştirebileceğiniz analizler aslında biraz G. Search Console mantığı ile benzerlik gösteriyor. 

• Belirlemiş olduğunuz anahtar kelimeyi anahtar kelime analizi sekmesinden aradıktan sonra “Related Term” alakalı terimler kısmına tıklıyoruz.
• Ardından yukarı arayüzde “Include” yani “İçer” tuşuna basıp arattığınız anahtar kelimenin niyesi için ek kelimeleri girin ve sonuçları göster butonuna basın.
• Böylece anahtar kelimenizin sorgularını öğrenebilirsiniz.

NOT : Ahrefs yakın zamanda aratılan anahtar kelimenin AI destekli arama niyeti özelliğini duyurmuştu fakat bu özellik , her abonelik tipi için geçerli değil.

Kullanıcı Niyetinde 3C Kuralı

Kullanıcı arama niyetlerini analiz ederken kullanabileceğiniz ve yapılan sorgunun arkasındaki niyeti daha iyi anlamak için kullanabileceğinizi düşündüğüm basit bir kural var. O da 3C kuralı. Bu kurallar “Content (İçerik) Context (Bağlam), Connection (Bağlantı)” şeklinde 3 bileşene ayrılabilir.

• Content (İçerik): Kullanıcının sorusuna doğrudan yanıt veren en kaliteli içeriğe sahip olmak. Bu içerik en kaliteli şekilde kullanıcının arama niyetine en uygun bilgiyi sağlamalıdır. İçerik ve içerik kalitesi arama motorlarının sıralamaları üzerinde doğrudan etkiye sahiptir ve kullanıcıların sayfanız ile etkileşim süresini arttırabilir.
• Context (Bağlam): Kullanıcının arama niyetini anlayabilmek için sorgunun yapıldığı durum ve koşulların dikkate alınması gerekir. Kullanıcının neyi, ne için, hangi amaç ile, hangi durumda arama yaptığı gibi faktörler göz önünde bulundurulur ve bağlam kurulmaya çalışılır.
• Connection (Bağlantı): Kullanıcının aradığı bilgi ile ilgili diğer konular arasındaki ilişkileri keşfedebilirsiniz. Bu sayede kullanıcı arama sorgusuna bağlı olarak diğer alakalı konulara yönlendirmeler yapabilir de daha geniş bir bilgi ağı sunabilirsiniz.

Birden Fazla Arama Niyetine Sahip Kelimeler Var Mı ? 

Bu sorunun hızlı ve kısa cevabı evet. Birden fazla arama niyetine sahip kelimeler vardır. Bu kelimelere “çok anlamlı kelimeler” veya “çok yönlü kelimeler” adını vermekteyiz. Arama motorları ve kullanıcı niyeti bağlamında bu kelimeleri “çoklu arama niyeti” veya “çok anlamı sorgular” şeklinde ifade edebiliriz. Birden fazla arama niyetine sahip kelimeler kullanıcıların niyetlerine bağlı olarak farklı sonuçlar üretebilecek şekilde çeşitli anlamlar taşıyabilmektedir.

Çoklu Arama Niyeti

Çoklu arama niyetine sahip kelimeler aynı anahtar kelime içerisinde birden fazla anlam ve ifadeye yer verilen durumları ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu anahtar kelimenin aranma niyetine göre birden fazla amacı olabilir. Örneğin “Apple” kelimesi bir meyve olan elma da olabilir veya bir dünya markası da olabilir. Bu noktada çoklu arama niyeti olan kelimeleri uzun kuyruklu hale getirerek en uygun şekilde optimize etmek yararlı bir davranış olacaktır. Böylece kullanıcıların arama niyetlerine en uygun ve alakalı sonuçları sunarak web sitenizin trafiğini ve görüntülemelerini arttırabilirsiniz.

Sonuç

Kullanıcı arama niyetlerinin anlaşılması, dijital pazarlama ve SEO stratejileri açısından büyük önem taşımaktadır. Doğru arama niyetine hizmet edecek kelimeleri, uzun kuyruklu anahtar kelimeler bazında analiz ederek, niş konular ile niş kişilere ulaşmaya çalışın. Bu sayede arama motorlarında daha iyi sıralamalar ve tıklanma oranları elde etmeniz kaçınılmaz olacaktır. Bu yaklaşım aynı zamanda sitenizin otoritesini de güçlendirecektir. Ve son olarak en nihayetinde dijital varlığınız güçlenecek. Bu blog yazım da kullanıcı niyeti nedir ? Kullanıcı niyeti nasıl analiz edilir ? gibi sorulara yanıt bulmaya çalıştım. SEO hakkında güncel haberler ve blog yazıları için web sitemi takipte kalabilirsiniz.